Trong một thị trường tài chính thì luôn có rất nhiều hình thức giao dịch trên cùng một tài sản. Nó biến thể dựa theo mục đích và cách thức đầu tư mà con người ta sáng tạo ra những cách thức phù hợp. Trong bài học này chúng ta sẽ tìm hiểu về những hình thức giao dịch Forex.
Thị trường ngoại hối thực sự quá hấp dẫn và rộng lớn và đương nhiên những hình thức để có thể giao dịch và đầu tư Forex cũng là rất đa dạng.
1. Tổng quan về các hình thức giao dịch Forex
Trước khi đi vào chi tiết từng hình thức giao dịch Forex thì chúng ta cùng đi qua khái quát một lượt để có cái nhìn tổng quan trong thế giới giao dịch Forex nhé.
Các công cụ tài chính có thể áp dụng đối với giao dịch và đầu forex đó là:
- Thị trường bán lẻ (Retail Forex)
- Thị trường giao ngay (Spot FX)
- Hợp đồng tương lai (Futures)
- Quỹ hoán đổi danh mục (exchange-traded funds)
- Quyền chọn (Options)
- Hợp đồng hưởng chênh lệch (CFDs)
- Đặt cược chênh lệch (spread betting)
Ở đây chúng ta sẽ thảo luận về các hình thức giao dịch Forex ở trên và quan trọng đó là những hình thức mà những nhà đầu tư cá nhân cũng có thể tham gia chứ không phải là chỉ dành cho các tổ chức như một số hình thức đầu tư khác.
2. Chi tiết các cách giao dịch Forex
Sau đây chúng ta sẽ đi vào chi tiết về những hình thức đầu tư ngoại hối mà ta đã nêu ở trên.
Hợp đồng tương lai tiền tệ (Futures)
Hợp đồng tương lai chính là một thoả thuận mua hoặc bán một loại tài sản nhất định ở một mức giá xác định nào đó hai bên cùng thống nhất và trong một thời điểm xác định ở tương lai chứ không phải là sự mua bán với mức giá ở hiện tại.
Đó là lý do mà chúng ta gọi là hợp đồng tương lai.
Vậy thì với tiền tệ hợp đồng tương lai sẽ được thực hiện như thế nào? Nó đơn giản là một thoả thuận về mức giá mua hoặc bán đồng tiền đó ở một thời điểm trong tương lai.
Ví dụ cụ thể đó là chúng ta giao dịch bằng hợp đồng tương lai với thoả thuận mua 100.000 đồng USD ở mức giá là 24.000vnd vào 10 ngày nữa chẳng hạn.
Và đến khi hết 10 ngày và đến ngày đáo hạn hợp đồng thì chúng sẽ mua 100.000 $ với giá 24.000vnd bất kể lúc đó giá của đồng USD thực tế ra sao.
Nếu như thời điểm đáo hạn mà USD có giá là 24.500vnđ chẳng hạn thì có nghĩa là ta đã mua rẻ hơn 500vnd trên mỗi đồng USD, còn nếu như thời điểm đáo hạn mà giá USD có giá là 23.500vnd thì có nghĩa là ta đã mua đắt hơn thực tế và ta đã lỗ.
Đối với đầu tư hợp đồng tương lại để lấy lợi nhuận thì với ví dụ trên khi hết hạn hợp đồng mà USD có giá là 24.500vnd thì có nghĩa là ta sẽ thu lời là 500vnd x 100000 đơn vị $ = 50.000.000vnd ( có nghĩa là ta đã lời được 50 triệu đồng từ hợp đồng này.
Ngược lại nếu như giá USD là 23.500vnd thì ta sẽ lỗ là 50 triệu.
Hình thức này chỉ có ở sàn giao dịch Chicago Mercantile Exchange (CME) từ năm 1972. Các hợp đồng tương lai tiền tệ này lại được chuẩn hoá và giao dịch tại một sàn tập trung cho nên nó được minh bạch và quản lý chặt chẽ.
Bạn có thể tham khảo về giao dịch Hợp đồng tương lai tiền tệ trên sàn CME tại đây.
Hình thức giao dịch Forex này chúng ta sẽ không áp dụng vì không cần thiết và ở Việt Nam cũng khó giao dịch.
Với sàn giao dịch mà chúng ta sẽ sử dụng là IC Markets thì có hình thức giao dịch hợp đồng tương lai theo dạng CFDs và nó đơn giản là mua bán như các sản phẩm tài chính khác.
Quyền chọn tiền tệ (Options)
Quyền chọn là một dạng giao dịch mà người mua quyền chọn sẽ được cấp một quyền mua hoặc là bán (nhưng lại không bắt buộc phải thực hiện và mua hay không là ở người có quyền chọn) để tiến hành mua hoặc bán một tài sản tài chính ở một mức giá nhất định vào ngày mà hợp đồng đáo hạn.
Nghe có vẻ gi đó khá giống với hợp đồng tương lai nhưng có điều khác là ở đây chúng ta có quyền thực hiện thoả thuận trong quyền chọn hoặc là không.
Chẳng hạn như ví dụ sau đây:
Ông A mua hợp đồng quyền chọn từ ông B đối với một tài sản X ở mức giá là 100$ trong vòng 6 tháng và phải trả một khoản phí để mua hợp đồng quyền chọn. Khi này thì các biến số là:
- Ông A là người mua quyền chọn
- Ông B là người bán quyền chọn
- Tài sản cơ sở là X —Những hình thức giao dịch Forex—
- Giá xác định là 100$
- Thời gian đáo hạn là 6 tháng (một ngày cụ thể)
Và khi hợp đồng đáo hạn thì ông A có quyền mua hoặc không mua tài sản X đó. Nếu như giá thời điểm đó có lợi cho ông A thì có thể thực hiện quyền chọn, còn nếu không cảm thấy có lợi thì không thực hiện quyền chọn và lúc này ta chấp nhận mất phí mua quyền chọn.
Ví dụ nếu như đến ngày đáo hạn mà giá tài sản X là 110$ chẳng hạn thì có nghĩa là ta mua sẽ có lợi vì chỉ phải trả 100$, nhưng nếu như giá đi xuống hoặc là tăng mà chưa đến 100$ thì lúc đó ta bất lợi nếu thực hiện quyền chọn mua nên có quyền không thực hiện.
Quyền chọn cũng là hình thức giao dịch tập trung như là hợp đồng tương lai và nó không thật sự phổ biến, để giao dịch hợp đồng quyền chọn thì chúng ta có thể giao dịch tại các sàn như Chicago Mercantile Exchange (CME), International Securities Exchange (ISE) hoặc Philadelphia Stock Exchange (PHLX).
Khung giờ giao dịch với hợp đồng quyền chọn này cũng bị giới hạn và tính thanh khoản cũng không cao như là hợp đồng tương lại hay đặc biệt là thị trường giao ngay.
Quỹ hoán đổi danh mục (ETFs)
Với quỹ ETFs tiền tệ thì bạn có thể thực hiện đầu tư forex thông qua trung gian là một quỹ và cách này thì bạn có thể đầu tư một đồng tiền riêng lẻ hoặc là một rổ tiền tệ với nhiều cặp tiền khác nhau.
Bạn có thể tham khảo thêm về các quỹ tiền tệ ETFs tại đây.
Hình thức giao dịch này cũng không phổ biến với chúng ta mà chỉ tìm hiểu để tham khảo.
Spot FX – Thị trường tiền tệ giao ngay
Ở đây Spot FX cũng có thể hiểu là thị trường OTC hay phi tập trung và nó hoạt động 24/24, giúp chúng ta có thể mua bán thuận tiện mà không bị giới hạn khung giờ.
Và khi nói đến thị trường Spot Forex này thì nó là một khái niệm khá trừu tượng bởi nó là một thị trường rộng lớn không có một sàn giao dịch tập trung nào, cũng chính vì thế mà ta có thể dễ dàng tham gia dù ở bất cứ đâu trên trái đất này.
Hầu hết các giao dịch trong thị trường Spot FX này được thực hiện thông qua thiết bị điện tử và không cần phải có giấy tờ chứng từ như các hình thức hợp đồng tương lai, quyền chọn hay là quỹ ETFs
Hệ thống trong thị trường Spot Fx này hình thành chủ yếu từ các ngân hàng trung ương tạo nên mạng lưới liên ngân hàng và mỗi ngân hàng được coi như là một đại lý vậy,
Những ngân hàng đó sẽ có nhiệm vụ thực hiện nhu cầu mua bán trao đổi tiền tệ bất cứ lúc nào đối với người thực hiện giao dịch và đó là lý do mà độ thanh khoản của thị trường Spot FX này là vô cùng mạnh mẽ, không giống như thị trường chứng khoán.
Ngoài hệ thống ngân hàng thì nó còn có các tổ chức có tiềm lực tài chính mạnh tham gia như là các quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm, các tập đoàn lớn hay những tổ chức tài chính lớn khác.
Sở dĩ gọi là thị trường giao ngay bởi vì chúng ta sẽ mua bán các loại tiền tệ ngay ở mức giá hiện tại chứ không có bất kỳ hứa hẹn hay thoả thuận nào về giá cả.
Tuy nhiên nói là giao ngay nhưng có thể nó chỉ được thực thi lệnh trong thời gian T+2 hoặc có thể là T+1 tức là ngày hôm nay bạn giao dịch thì có thể là 1 hoặc 2 ngày sau bạn mới nhận tiền.
Nhưng đây là một hình thức mà chúng ta không sử dụng để giao dịch và tiếp cận thị trường Forex.
Khi chúng ta giao dịch các lệnh trên những nền tảng MT4 hay MT5 thì lệnh được thực thi ngay lập tức. và nó có thể được xếp vào dạng Retail Forex.
Thị trường giao ngay còn có thể chia làm 3 dạng đó là: —Những hình thức giao dịch Forex—
- Thị trường bán lẻ (Retail Forex)
- Hợp đồng hưởng chênh lệch (CFDs)
- Đặt cược chênh lệch (spread betting)
Retail Forex – thị trường bán lẻ tiền tệ
Đây chính là dạng mà chúng ta sẽ tham gia gia dịch và đầu tư vì đúng như cái tên của nó thì phù hợp cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ như chúng ta.
Chúng ta sẽ giao dịch qua các sàn Forex, điển hình là IC Markets, có thể coi IC Markets là nhà cung cấp dịch vụ Forex. Họ sẽ có nhiệm vụ chọn ra mức giá tốt nhất để hiện thị trên bảng mua bán.
Và sở dĩ nói đây là thị trường bán lẻ tiền tệ bởi nó giống như ta đang đứng trước một cửa hàng bán các loại tiền và chúng ta sẽ đưa ra quyền lựa chọn mua hoặc bán các cặp tiền tệ.
Ở các sàn giao dịch này chúng ta chắc chắn không cầm nắm bất kỳ một đồng tiền tệ nào trên tay cả mà toàn bộ là thực hiện giao dịch trên hệ thống điện tử.
Ngoài ra chúng ta còn có thể sử dụng đòn bẩy để gia tăng khối lượng giao dịch so với số vốn sẵn có, đây là một công cụ có thể giúp bạn gia tăng lợi nhuận nhưng cũng có thể khiến bạn nhanh chóng bị cháy tài khoản.
Với cách giao dịch như này thì chúng ta có thể giao dịch Forex với sự đơn giản tối đa, chẳng hạn chúng ta mua 1 lot EUR/USD thì chúng ta chỉ cần hy vọng giá tăng để có lợi nhuận chứ không phải ôm về 100.000 EUR cất trong nhà nữa, vừa mất công mà còn nguy hiểm có phải không nào.
Các lệnh giao dịch của bạn có thể giữ vô thời hạn miễn là bạn còn đủ điều kiện để giữ lệnh giao dịch đó.
Khi giao dịch Forex tại các sàn giao dịch thì thường là chúng ta sẽ chịu một số loại phí như là phí Spread, Phí Commission, phí qua đêm nếu như bạn dùng đòn bẩy (hiểu như là lãi ngày khi ta đi vay tiền vậy).
Riêng phí Spread của tài khoản Raw Spread tại IC Markets với các cặp tiền tệ chính thì có thể về 0 và bạn không phải chịu nhiều phí này.
Giao dịch Forex theo dạng Retail này đúng nghĩa với từ đầu cơ bởi chúng ta không sử dụng tiền cho mục đích nào cả mà chỉ đơn giản là kiếm lợi nhuận thôi.
Forex Spread Bet
Nghe đến Bet là có gì đó mang tính cờ bạc và hình thức này thì đúng là thiên nhiều về tính cờ bạc chứ không áp dụng nhiều sự phân tích vào trong đó, dù có phân tích thì cũng khó mà quyết định gì được đến kết quả cho nên nó mang tính may rủi rất cao.
HÌnh thức này chủ yếu là đặt cược vào hướng đi của giá trong thời gian ngắn với số Pip nhất định, hình thức này nó cũng không khác gì nhiều so với BO và mình cũng khuyên các bạn không nên tham gia BO vì nó chẳng khác nào cờ bạc cả.
Tại Mỹ thì hoạt động cá cược Forex này là bất hợp pháp vì họ coi đây là trò cờ bạc online.
Forex CFDs
CFD tức là contract for difference – hợp đồng hưởng chệnh lệch và có thể nói rằng dạng Retail Forex ở trên cũng gần như giống với dạng Forex CFDs với các đặc điểm tương tự nhau.
Đây là công cụ chứng khoán phái sinh rất phổ biến và chúng ta không mua bán trên chính sản phẩm tài chính mà chỉ đơn giản là dựa vào biểu đồ giá và phân tích rồi dự đoán hướng đi của nó để hưởng lợi nhuận.
Giá của CFDs cũng được tính toán từ giá của các tài sản cơ bản và không có sự khác nhau. —Những hình thức giao dịch Forex—
Chẳng hạn như trên sàn IC Markets chúng ta giao dịch Bitcoin đó là dạng Bitcoin CFDs, thức là chúng ta không mua bán trực tiếp đồng tiền Bitcoin và sở hữu chúng trong ví điện tử mà đơn giản là chúng ta đang đặt lệnh cược hướng đi của giá bitcoin trong tương lai.
Ví dụ ta mua thì có nghĩa rằng ta nghĩ giá Bitcoin sẽ tăng và nếu nó tăng thì chúng ta có được lợi nhuận và lợi nhuận ở đây được tính tương tự như mua bán Bitcoin thật luôn, còn nếu giá bitcoin giảm thì chúng ta thua lỗ.
Bản chất của CFDs chính là chúng ta đang thực hiện giao dịch với chính nhà cung cấp sản phẩm CFDs, điều đó đơn giản là lợi nhuận ta có được là từ nhà cung cấp CFDs hay có thể nói là Sàn giao dịch trả cho chúng ta, còn thua thì ta sẽ bị mất đi số tiền đã vào lệnh cho sàn giao dịch….
Điều này có thể nhiều người lo sợ về sự thao túng của các Broker nhưng về cơ bản là khó xảy ra với các sàn giao dịch lớn, bạn nên tránh những sàn giao dịch không có tên tuổi vì có thể họ sẽ thao túng bảng giá, có thể nến sẽ không giống với biểu đồ thực tế hoặc là tăng spread để out lệnh của bạn.
Theo dõi lịch sử biểu đồ giá và sự tăng giảm spread là chúng ta có thể biết được sàn giao dịch đó có đủ uy tín hay không.
Bên cạnh đó các sàn giao dịch cần phải có giấy phép hoạt động và chịu sự giám sát của các tổ chức uy tín thì chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm.
Kỳ thực mà nói thì dạng Retail Forex và CFD Forex rất tương tự nhau, chỉ có sự khác biệt là việc giao dịch Retail Forex là bạn thực hiện mua bán thực sự với thị trường dù có thể bạn chẳng cầm nắm tiền trên tay.
Giống như bạn mua vàng ở tiệm vàng chờ tăng giá thì bán nhưng bạn ký gửi vàng ngay tại tiệm vàng mà không đem về nhà cất giữ vậy.
Còn với CFDs thì là bạn đang thực hiện dự đoán hướng đi của giá mà không phải là thạm gia trực tiếp vào mua bán tài sản, và đương nhiên là nó không góp phần vào sự biến động về giá của tài sản đó.
Việc chúng ta giao dịch Forex như hiện nay của người Việt chúng ta có thể coi là Retail Forex hoặc là CFDs Forex đều được, và chúng ta cũng không cần quá bận tâm về việc phải chính xác vấn đề này.
3. Lời kết
Trên đây là những chia sẻ rất chi tiết về từng hình thức giao dịch Forex mà chúng ta có thể gặp trong thực tế. Nhưng không phải dạng giao dịch nào chúng ta cũng có thể tiếp cận và tham gia.
Chúng ta cũng không cần phải tham gia vào các thị trường Future hay Optine hay ETFs làm gì cả bởi chúng sẽ có các giấy tờ, chứng từ và thủ tục.
Trong khi giao dịch Spot Forex rất nhanh gọn đặc biệt là Retail hoặc là CFDs Forex được đơn giản hoá mọi quy trình giúp chúng ta giao dịch vô cùng thuận lợi.
